Wat is Clusterhoofdpijn
Clusterhoofdpijn (ch) is een neurologische aandoening die zich uit in extreme pijn aan één kant van het hoofd. De pijn kent vrijwel geen gradaties en is nagenoeg onhoudbaar. Reguliere pijnstillers die oraal worden ingenomen hebben weinig (tot geen) effect. In medische rapporten wordt clusterhoofdpijn aangemerkt als het meest pijnlijke syndroom waar een mens aan kan lijden. Een vergelijkbaar gevoel is het gevoel van een brandende ijspriem die herhaaldelijk in, achter of boven het oog gestoken wordt. Er zijn gevallen bekend waarbij het lijden dusdanig onverdraaglijk was, dat de patiënt geen andere uitweg meer zag dan (een poging tot) zelfmoord. Om die reden wordt CH ook wel Suicide Headache, oftewel zelfmoordhoofdpijn genoemd.
Welke vormen van clusterhoofdpijn zijn er
Er zijn twee typen clusterhoofdpijn: episodisch en chronisch, die in elkaar kunnen overgaan. In de episodische vorm verschijnen de aanvallen in clusters van enkele weken tot maanden waarna ze weer verdwijnen. Hier komt de naam clusterhoofdpijn vandaan. Chronische patiënten (10-15% van alle gevallen) kennen deze "rustperiodes" niet en hun aanvallen kunnen dagelijks het hele jaar door voorkomen. Een merkwaardig fenomeen bij clusterhoofdpijn is de bijna metronomische regelmaat van de aanvallen. Aanvallen die dagelijks op bijna precies dezelfde tijdstippen komen en gaan zijn daarbij ook niet ongewoon.
Wat zijn de symptomen
Een aanval van clusterhoofdpijn gaat vaak samen met enkele van, of al deze bijverschijnselen:
- tranen van het oog
- lopende of verstopte neus
- bewegelijkheid/willen lopen
- veranderingen aan de pupil
- extreem gevoel van warmte
- zweten
Wat zijn de gevolgen
De gevolgen van clusterhoofdpijn zijn vaak zeer ernstig. Denk hierbij aan: Geheugen- en concentratiestoornissen, onbegrip van de omgeving, een sociaal isolement en in sommige gevallen zelfs arbeidsongeschiktheid. Vaak wordt de hoofdpijn gezien als een psychisch verschijnsel en kan het, volgens velen, makkelijk verholpen worden met een pijnstiller of een dagje rust. Mensen die te lijden hebben onder deze vorm van hoofdpijn weten echter wel beter. Er bestaat weinig tot geen bewijs dat psychologische oorzaken verantwoordelijk zouden zijn voor de aandoening. Wel is er bewijs voor het feit dat psychologische en lichamelijke verschijnselen elkaar, zowel in ziekte als gezondheid, te allen tijde wederzijds beïnvloeden.
Vormen van medicatie
Preventieve medicatie
Verapamil, (merknamen Isoptin en Lodixal) is een calciumantagonist, die in veel gevallen gedurende de gehele cluster ter preventie gebruikt kan worden. Het verlaagt de bloeddruk en vertraagt de hartslag. De patiënt voelt de aanvallen wel, maar de hoofdpijn openbaart zich niet. Het is een niet-geregistreerd gebruik.
Ook lithium en prednison (Medrol) kunnen aanvallen soms voorkomen. Ook carbamazepine (tegretol) heeft een iets preventieve en pijn onderdrukkende werking. Al deze toepassingen betreffen een niet-geregistreerd gebruik. Soms hebben ook ergotamine (merknamen Diergo en Cafergot) en pizotifeen een profylactische werking.
Medicijnen om aanvallen af te breken
Een effectieve behandeling voor een zware aanval kan zijn Sumatriptan als subcutane injectie, bruistablet of neusspray.
Een effectieve methode kan vaak zijn het inademen van zuivere zuurstof uit een tank. Beide methoden zijn ongeveer even effectief. Het valt van tevoren niet te voorspellen welke patiënt baat heeft bij welke van de twee methodes.
Inademen van zuivere zuurstof (10-15 liter per minuut) kan een opkomende aanval voorkomen. Het middel is zeer effectief als het snel wordt toegepast. Namelijk: direct als een aanval begint. In de praktijk blijkt dat in circa 70-80% van de gevallen een goed resultaat wordt bereikt. In de andere helft van de gevallen doet zuurstof niets. Voor een maximaal effect dient een speciaal non-rebreather masker gebruikt te worden.
Experimentele middelen
Lichte (niet of amper psychoactieve) doses van psychedelische Tryptaminen zoals LSD en psilocybine (de actieve stof in paddo's) zorgen bij opvallend veel patiënten voor een duidelijke verlichting of zelfs voor lange tijd verdwijnen van de klachten.
Een hoge dosis cafeïne (bijvoorbeeld hele sterke kop koffie, Red Bull) snel ingenomen direct bij het begin van tekenen van een aanval (lichte prikkeling in een zijde van de nek, opkomende moeheid, verhoogde hartslag, lichte pijn e.a.) werkt bij veel CH-patiënten verlichtend of breekt zelfs een aanval af. Dit in combinatie met een Imigraninjectie verkort in veel gevallen ook de aanval aanzienlijk.
Het drinken van een energiedrank waarin een combinatie van cafeïne en taurine zit is bij sommige patiënten zeer effectief. Red Bull of een soortgelijke energiedrank (zolang er maar een combinatie in zit van cafeïne en taurine) kan bij deze patiënten een aanval tegenhouden wanneer hij wordt ingenomen bij het begin van tekenen van een aanval. Hierbij is het wel van belang op tijd te zijn. Wanneer de drank te laat wordt ingenomen (en de aanval al begonnen is) heeft het namelijk geen effect, of kan het een aanval zelfs verergeren.
Het innemen van hoge dosis vitamine D leidt bij sommige patiënten ook tot enorme verbeteringen. Wel wordt aangeraden eerst het niveau van vitamine D in het lichaam te laten testen door middel van een bloedtest via de huisarts.
Natuurlijk zijn er nog veel meer vormen van medicatie die hierboven niet worden benoemd. Ons advies: Overleg ten aller tijden met uw neuroloog wat voor u het beste is qua behandeling. Aan bovenstaande informatie kunnen geen rechten worden ontleend.
Bronnen
http://allesoverhoofdpijn.nl/
https://nl.wikipedia.org
http://www.tacsweb.nl